„Największe” wydarzenie roku w Brazylii, szczególnie w mieście Salvador da Bahia to uliczny karnawał. Jedno z największych świąt chrześcijańskich - Boże Narodzenie, obchodzone jest według kalendarza liturgicznego dnia 25 grudnia, a grudzień to na półkuli południowej miesiąc typowo letni. W rejonie północno-wschodnim Brazylii w stanie Bahia (blisko równika) w tym czasie średnia temperatura wynosi między 32 – 36 stopni Celsjusza. To środek tropikalnego lata. Jest to okres wakacyjny i turystyczny. Wielu turystów ze „śnieżnej” Europy „zalewa” tutejsze plaże, a tubylcy zajęci są sezonową pracą w sektorze hotelarskim. To piękne, czyste plaże, piękne zielone palmy, drzewa kokosowe i gorące wody w Oceanie Atlantyckim. Wielu ludzi wyjeżdża poza miasto.

I teraz jak tu zapraszać wiernych i świętować Narodziny naszego Zbawiciela? To tak odmienne warunki geograficzne i klimatyczne od tych w Betlejem i od naszych polskich. A jednak to Niemowlę jest Zbawicielem wszystkich, wszędzie i na zawsze.

Pamiętam moje pierwsze Boże Narodzenie w Brazylii (1988 r.) we wspólnocie seminaryjnej świętego Klemensa w Salvadorze. Było nas kilkunastu kleryków brazylijskich i trzech Polaków (o. Antoni Niemiec, o. Krzysztof Mamala i ja), a naszym wychowawcą wówczas był o. Marek Piątek (dzisiejszy biskup z diecezji Coari w Amazonas). Bez śniegu, bez mrozu, bez choinki, bez kolęd i z małą symboliczną Wieczerzą. 30 lat temu, gdy jeszcze nie było takiej przemocy i napadów, uczestniczyliśmy w Pasterce odprawionej o północy przez ówczesnego Prymasa Brazylii księdza biskupa Dom Lucasa Moreira. Drogę do wspólnoty Matki Bożej Nieustającej Pomocy w dzielnicy nędzy zwanej „Malvinas” (dziś „Bairro da Paz”) na peryferiach miasta Salwadoru „torował” nam znany na tym terenie o. Tadeusz Pawlik CSsR – „misjonarz kochający biednych i ubogich”. 

Wraz z Ekipą byłem odpowiedzialny za przygotowanie liturgii. Przygotowaliśmy czytania, śpiewy i przedstawienie Narodzin Jezusa, czyli „żywą szopkę”. Młodzież i dzieci odegrały role Maryi, Józefa, pasterzy, zwierząt i Nowonarodzonego… W tym czasie siostra koordynatorki wspólnoty „Aérea Verde” Pani Anna urodziła syna, więc zaproponowałem, aby on „wcielił się” w rolę Dzieciątka Jezus. Ale pojawił się problem – to dziecko było czarnoskóre. Ani pani Anna, ani nikt ze wspólnoty nie chcieli, aby afrykański potomek grał rolę Jezusa. Nigdy nie widzieli Czarnego Jezusa. Po przedstawieniu „moich” argumentów, że to Bóg stał się jednym z nas, zgodzili się na „próbę”. Sam biskup pochwalił to przedstawienie i tak do dziś, przez 30 lat, zawsze jakiś czarnoskóry maluch jest Dzieciątkiem Jezus. Raz nawet zdarzyło się, że chłopiec o imieniu Jezus był Niemowlęciem w żywej szopce.

Obecnie, gdy od tamtego czasu minęły już trzy dekady, nie ma „Pasterek” o północy, gdyż jest zbyt niebezpiecznie. Przemoc, kradzieże, narkotyki, napady, nie pozwalają, aby późno w nocy zapraszać i gromadzić wiernych. Msza Święta na Boże Narodzenie sprawowana jest przeważnie o godz. 18, a najpóźniej o 20.  Po trzydziestu latach posługi w Brazylii jestem przekonany, że w tym kontekście, tym bardziej ten „chrześcijański” kraj potrzebuje usłyszeć słowa anioła – „ Nie bójcie się. Oto zwiastuję wam radość wielką, która jest udziałem całego narodu: dziś bowiem narodził się wam Zbawiciel” (Łk 2, 10).

PS. Dziękuje wszystkim dobroczyńcom za wsparcie i za konkretną pomoc duchową i materialną.

o. Józef Grzywacz, CSsR

Więcej na blogu: mariologiapopular.blogspot.com

Jeżeli chcesz wspomóc działalność misyjną o. Józefa możesz przekazać dowolną ofiarę pieniężną na konto:

 Nazwa konta: Komisja Episkopatu Polski ds. Misji

Konto – PEKAO S.A. I O/ Warszawa

Numer konta: 06 1240 1037 1111 0000 0691 6772

 Tytuł przelewu – Patronat JÓZEF GRZYWACZ